Back جرة كنوبية Arabic اوانى كانوبيه ARZ Kanop Azerbaijani Каноп Bulgarian Listri kanopat Breton Vas canopi Catalan Kanopa Czech Kanope German Κανωπικό αγγείο Greek Canopic jar English
Defnyddiwyd jariau canopig gan yr hen Eifftiaid yn ystod y broses mymïo i storio a chadw ymysgaroedd eu perchennog ar gyfer y byd a ddaw. Roeddent fel arfer naill ai wedi'u cerfio o galchfaen neu wedi'u gwneud o grochenwaith.[1] Defnyddiwyd y jariau hyn gan yr hen Eifftiaid o gyfnod yr Hen Deyrnas hyd at y Cyfnod Hwyr neu'r Cyfnod Ptolemaig, ac erbyn hynny roedd yr ymysgaredd wedi'i lapio a'i osod gyda'r corff.[2] Ni chadwyd y ymysgaredd mewn un jar canopig: neilltuwyd pob jar ar gyfer organau penodol. Mae'r term canopig yn adlewyrchu'r cysylltiad anghywir gan Eifftolegwyr cynnar â chwedl Groegaidd Canopus--capten cwch Menelaus ar y fordaith i Troy - "a gladdwyd yn Canopus yn y Delta lle cafodd ei addoli ar ffurf jar".[3]
Anaml yr oedd arysgrifau ar jariau canopig yr Hen Deyrnas ac roedd ganddynt gaead plaen. Yn y Deyrnas Ganol daeth arysgrifau yn fwy arferol, ac roedd y caeadau yn aml ar ffurf pennau dynol. Erbyn y Bedwaredd Frenhinllin roedd pob un o'r pedwar caead yn darlunio un o bedwar mab Horus, fel gwarcheidwaid yr organau.